Front Wschodni / II Wojna Światowa / XX wiek

Święto Wojska Polskiego w Lublinie 15 sierpnia 1944 r.

Historia zapomniana2 Komentarze
1
Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe.

15 sierpnia 1944 roku – w Lublinie w łąkach nad Bystrzycą odbyła się msza polowa z okazji 24. rocznicy bitwy warszawskiej, którą stoczono w czasie w wojny polsko-bolszewickiej. Była to nietypowa uroczystość, bo obok żołnierzy Wojska Polskiego, polskich dowódców, przedstawicieli PKWN, uczestniczyli w niej dowódcy Armii Czerwonej, która wówczas przegrała tę bitwę. Była to jedyna w historii taka msza .

Wśród radzieckich generałów był m.in. Nikołaj Bułganin, oddelegowany przez Stalina w roli oficjalnego przedstawiciela ZSRR przy PKWN. Obok Bolesław Bieruta siedzieli dowódcy Wojska Polskiego, którzy uczestniczyli w wojnie polsko-bolszewickiej.

3
15 sierpnia 1944 roku, Lublin, przedstawiciele Armii Czerwonej, Wojska Polskiego oraz PKWN, podczas święta Wojska Polskiego, fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Wśród polskich dowódców, był gen. Michała Rola-Żymierski, który później został marszałkiem Polski. Wcześniej był legionistą i generałem w II RP. Kolejny gen. Karol Świerczewski ps. „Walter”, w czasie wojny polsko-bolszewickiej był po przeciwnej stronie w szeregach Armii Czerwonej.

2
Od lewej Edward Osóbka-Morawski oraz trzej uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej i bitwy warszawskiej: Michał Rola-Żymierski, Zygmunt Berling oraz Aleksander Zawadzki, fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe.

Gen. Zygmunt Berling, dowódca 1. Armii Wojska Polskiego, zajmował się obroną Lwowa w 1920 r. Po aresztowaniu we wrześniu 1939 r. przez NKWD, rok później  zgodził się na współpracę z ZSRR. Następnie wstąpił Armii Polskiej gen. Andersa, ale po 1942 po ewakuacji jej z ZSRR do Iranu, pozostał, za co został skazany zaocznie za dezercję (wyrok nie został zatwierdzony, był nieprawomocny). Gen. Berling był współtwórca Wojska Polskiego na Wschodzie. Z boku siedział Aleksander Zawadzki, który także walczył w polskiej armii przeciwko bolszewikom, Zaraz po demobilizacji został komunistą. Następnie w 1944 roku został szefem oficerów polityczno-wychowawczych w 1. Armii Wojska Polskiego.

ks fedorowicz swieto wojska polskiego lublin 15 sierpnia 1944
15 sierpnia 1944 roku, Lublin ks. Tadeusz Fedorowic  jako kapelan  4. Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego. 1. Armii Wojska Polskiego, odprawił mszę polową, fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Tę mszę polową w najdziwniejsze w historii Święto Wojska Polskiego odprawił ks. Tadeusz Fedorowicz, którego w 1944 r. przydzielono jako kapelana do 4. Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego. 1. Armii Wojska Polskiego.

4
Żołnierze 4. Dywizji Piechoty. im. Jana Kilińskiego idąc ze sztandarem dywizji, fot: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Bitwa warszawska była od 1923 roku do 1947 roku świętem Wojska Polskiego. Od 12 października 1950 do 1991 roku, zaczęto obchodzić rocznice bitwy pod Lenino jako Dzień Wojska Polskiego. Po przemianach ustrojowych wróciła rocznica bitwy warszawskiej jako Święto Wojska Polskiego.

5
Żołnierze podczas uroczystości, fot: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Autor: Jacek Czubacki

Literatura:

Czesław Grzelak, Henryk Stańczyk, Stefan Zwoliński Armia Berlinga i Żymierskiego Wydawnictwo: Neriton, 2002

2 uwagi do wpisu “Święto Wojska Polskiego w Lublinie 15 sierpnia 1944 r.”

  1. No proszę, mamy też w historii pozytywny przykład tego jak można się było wznosić ponad podziałami…, szkoda, że się na tym, w niedługim czasie, skończyło…, no może nie do końca, bo nie wiem czy nie jest jeszcze gorzej, bo po doświadczeniach, wracamy dziś do sprawdzonych i krytycznie przez historię ocenionych praktyk, jak na karuzeli powtórki z rozrywki…

    Polubienie

    Odpowiedz

Dodaj komentarz