Chinguetti – pustynna biblioteka

martinhulle-chinguetti
Wejście do biblioteki Fot. Martin Hülle/fickr.com

Pośród piasków Sahary, w Mauretanii w Afryce Zachodniej, znajduję się niemal opuszczone i zapomniane miasteczko Szinkit znany też jako Chinguetti. W średniowieczu niegdyś było tętniące życiem metropolią, centrum nauki, religii, prawa, matematyki i astronomii. To tutaj spotykali się pielgrzymi w drodze do Mekki. Miasto nazywano kiedyś siódmym najświętszym miejsce islamu Pozostałością po dawnej świetności jest meczet i biblioteka z ok. 6000 manuskryptami, w tym także średniowiecznych pochodzących z IX wieku. Przetrwały dzięki przechowywaniu w kilku rodzinnych bibliotekach.

Rejon wokół Szinkitu był porośnięty bujnie sawanną i zamieszkały od tysiącleci. Między innymi świadczą o tym znalezione w pobliskich dolinach malowidła naskalne. Z czasem obszary sawanny zamienił się w pustynię.

chinguetti-biblioetka-5-see-the-world-pics
Fot. See the world pics/flickr.com

Miasto Szinkit (arab. شنقيط – Šinqīṭ, franc. Chinguetti) położone w mauretańskiej prowincji Adar, zostało założone w 777 roku i stopniowo rozwinęło się w ważny ośrodek handlowy dla berberyjskiej konfederacji plemion Sanhadża (Sanhaja). Z czasem zostało berberyjskiej państwo zostało wchłonięte przez imperium Almorawidów, rozpościerające się u szczytu swojej potęgi od Półwyspu Iberyjskiego aż po rzekę Senegal.

chinguetti-biblioetka-1
Miasto Chinguetti. Fot. Martin Hülle/fickr.com

Szinkit było także miejscem spotkań pielgrzymów z obszaru Maghrebu, zmierzających dalej do Mekki. Niektórzy nazywali miasto siódmym najświętsze miejsce islamu i z czasem samo byłem celem pielgrzymek W okresie największego rozkwitu liczyło ok. 20 tys. mieszkańców i obok Timbuktu było jednym z najważniejszych ośrodków edukacji islamskiej w Afryce Zachodniej.

chinguetti-biblioetka-2-jason-finch
Biblioteka Fot. Jason Finch/flickr.com

Oprócz religii, uczono się także prawa, astronomii, medycynę i matematyki. W XI wieku po upadku imperium miasto podupadło, ale w XIII wieku zostało odbudowane i znów stało się ważnym ośrodkiem handlu na trasie karawan zmierzających przez Saharę i łączących cywilizacje dorzecza Nigru ze światem śródziemnomorskim. Jednak miasto ponownie podupadło, stając się obecnie niewielkim miasteczkiem.

chinguetti-biblioetka-4-jason-finch
Biblioteka Fot. Jason Finch/flickr.com

Dzisiaj miasto jest podzielona na dwie części, tą starszą historyczną i nowszą. W tej ostatniej, jest zamieszkana przez większość mieszkańców. Tutaj także znajdują się pensjonaty dla turystów tzw. auberges.

chinguetti-biblioetka-martin-hulle-2
Biblioteka Fot. Martin Hülle/flickr.com

Z kolei w starej części, znajdują się zabytkowe domy z kamienia i gliny, liczące setki lat. Niektóre z nich jeszcze pochodzą jeszcze z czasów odbudowy miast w XIII wieku. Główną atrakcją jest jednak zabytkowy meczet i biblioteka, w której przechowywane są zwoje z tekstami Koranu z późnego średniowiecza.

chinguetti-biblioetka-3-abec-photographe
Fot. Abec Photographe

Właścicielem biblioteki jest Mohammed Habbot, którego rodzina zajmuję się nią od pokoleń. Znajduję się w niej 1600 ksiąg jest przechowywanych w metalowych szafach, przypominającą dawną tradycyjną bibliotekę. Łącznie z innymi rodzinnymi biblioteka jest ok. 6 tys. manuskryptów.

chinguetti-biblioetka-6-jason-finch
Biblioteka Fot. Jason Finch/flickr.com

Szacuję się, że w całej Mauretanii jest ich ponad 40 tys. W 2000 roku Chinguetti ze względu na cenne zbiory wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Dzisiaj miasto jest sporadycznie odwiedzane przez pielgrzymów i uczony, a częściej przez dziennikarzy i turystów.

Autor: Jacek Czubacki

Na podstawie: Atlas ObscuraSmithsonianMessy Nessy Chic

Dodaj komentarz