7 października 1944 roku – została utworzona Milicja Obywatelska na podstawie dekretu PKWN. Była to mundurowa formacja państwowa o charakterze policyjnym służąca do utrzymania ładu i porządku, walki z przestępczością oraz zapewnienia bezpieczeństwa publicznego.
Składała się głównie z partyzantów Armii Ludowej, Batalionów Chłopskich, żołnierzy oddelegowanych z Wojska Polskiego, członków Polskiej Partii Robotniczej, a także Polskiej Partii Socjalistycznej i Stronnictwa Ludowego.
Aż do stycznia 1945 formowano jednostki milicji (komendy, posterunki) tylko na terenie tak zwanej „Polski Lubelskiej”. Po styczniowej ofensywie Armii Czerwonej, która doprowadziła do wyzwolenia pozostałych obszarów kraju, sieć jednostek MO rozszerzono.
Początki milicji były bardzo trudne. Brakowało wszystkiego: mundurów, broni, samochodów. Początkowo przyjmowano wszystkich chętnych. Mimo iż trzon stanowili dawni partyzanci Armii Ludowej, znalazło się w jej szeregach również sporo byłych AK-owców i ludzi przypadkowych. Zwłaszcza w początkowym okresie chętnie przyjmowano przedwojennych policjantów, którzy mogli się pochwalić doświadczeniem.
W latach 1944-1948, głównym problemem jaki stanął przed milicją była walka z grupami rabunkowymi, przemytnikami oraz zabezpieczeniem mienia zwłaszcza na ziemiach poniemieckich zwanymi Ziemiami Odzyskanymi.
Milicja wspierana przez oddziały Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Wojsko Polskie a od 1946 również przez ochotników z ORMO toczyła walki z powojennym polskim podziemiem WiN i NSZ. Do sporadycznych potyczek dochodziło jeszcze w latach 50-tych.
Od marca 1946 r. do końca lat czterdziestych dwudziestego wieku terenowe jednostki MO wraz z oddziałami WP, KBW, WOP, UB i ORMO podporządkowane były wojewódzkim komisjom bezpieczeństwa, podległym Państwowej Komisji Bezpieczeństwa.
Najcięższe walki miały miejsce w Bieszczadach, gdzie przeciwnikiem MO i Wojska Polskiego była Ukraińska Powstańcza Armia (UPA). Zlikwidowano bardzo wiele posterunków MO, WOP. Zginęło wielu funkcjonariuszy. Ostatecznie „Akcja Wisła” zakończyła zmagania z ukraińskimi nacjonalistami.
Gdy pełnię władzy przejęła Polska Partia Robotnicza w milicji zaczęły się czystki które trwały aż do lat 50-tych. Usunięto większość oficerów i funkcjonariuszy „podejrzanych politycznie”. W tym też okresie pierwsze roczniki kończyły już milicyjne szkoły, było więc wystarczająco dużo specjalistów.
W późniejszych latach oprócz zadań związanych z bezpieczeństwem i zwalczaniem przestępczości używana w walce z opozycją i manifestacjami, skutkiem czego zwłaszcza w latach 80-tych była negatywnie postrzegana w społeczeństwie, a jej funkcjonariusze niekiedy poddani społecznemu ostracyzmowi. Aby być obiektywnym przedwojenna policja także była często używana przeciwko opozycji i różnym strajkom, często kończyły się krwawo.
Milicjanci podejmowali pewne próby uzyskania autonomii w ramach związków zawodowych w 1981 r. zostały przekreślone przez sytuację stanu wojennego.
Milicja funkcjonowała w latach 1944–1990. Od kwietnia 1990 r. milicja została zastąpiona przez policję.
Literatura:
Piotr Majer, Milicja Obywatelska w systemie organów władzy PRL, 2003
źródło:
historiamniejznanaizapomniana.wordpress.com 